Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin sona ermesinin ardından birçok Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkede aşırı sağın yükselişi seçimlerin en şaşırtıcı unsuru oldu.
Pazar akşamı, Avrupa’daki seçim maratonu sona ererken, 27 AB üyesi arasında kazananların ve kaybedenlerin kim olduğu netleşmeye başladı.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, oyların yaklaşık %28’ini alarak Brüksel’deki kilit rolünü pekiştirirken, Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron o kadar kötü performans gösterdi ki erken seçim çağrısında bulunmak zorunda kaldı.
kazananlar:
- Aşırı sağcı Marine Le Pen’in (RN) Fransa’daki ulusal mitingi Parti. Oyların yüzde 31’ini alması ülkede erken seçime yol açtı.
- Merkez sağ Avrupa Halk Partisi (EPP). 2019’a kıyasla 13 sandalye kazanarak Parlamentodaki en büyük grup olmayı sürdürdü.
- Başbakan Giorgia Meloni ve İtalya’daki Fratelli d’Italia Partisi (FdI). Yüzde 26-30 oy oranıyla birinci sırayı aldı.
Kaybedenler:
- yeşillik. Avusturya ve Almanya’da sonuçlar beklenenden çok daha kötü oldu
- Çeşitli Üye Devletlerdeki merkez sağ eğilimler Yenilenen Avrupa (RE). Avrupa Parlamentosu’nda 2019’a kıyasla 20 sandalye kaybetti.
- Almanya’da sosyal demokratlar. Şansölye Olaf Scholz’un partisi, aşırı sağ Almanya İçin Alternatif (AfD) ile birlikte EPP’nin ardından ikinci sırada yer alıyor.
ilk hipotez
Avrupa Parlamentosu seçim sonuçlarına ilişkin ilk tahminler, Yeşiller ve liberal RE grubunun yaklaşık 20 milletvekili kaybettiğini, bunun da üst düzey AB yetkililerini ve yasalarını desteklemek için gereken Avrupa yanlısı parlamento çoğunluğunu tehlikeye attığını gösteriyor.
Sandıklar kapandıktan hemen sonra ve gece yarısından sonra açıklanan sonuçlara göre Yeşiller Partisi’nin milletvekili sayısı Mart 2024’te 72’den 53’e düşecek.
Macron liderliğindeki RE’nin sandalye sayısı 102’den 83’e düştü ve bu durum Fransa cumhurbaşkanının şaşırtıcı bir hamleyle ulusal meclisi feshetmesine neden oldu.
Bu çöküşe aşırı sağ partilere artan destek de eşlik ediyor.
Fransa’da yapılan tahminlere göre aşırı sağcı Ulusal Ralli (RN) partisi, Macron’un oylarının iki katından fazla bir oranla %31,5 oyla kazandı.
Macron, “Fransa’nın huzur ve uyum içinde çalışabilmesi için açık çoğunluğa ihtiyacı var” dedi. “Mesajınızı ve endişelerinizi anlıyorum ve bunları cevapsız bırakmayacağım.”
AP, Avusturya’daki aşırı sağcı FPÖ’nün oyların yüzde 25,7’sini alarak milletvekili sayısını altıya çıkaracağını tahmin ediyor.
Almanya’da Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve Hıristiyan Sosyal Birlik (CSU) partilerinin, 2019’daki %29’a benzer şekilde, %30’un biraz üzerinde oy alacağı tahmin ediliyor. Son tahminlere göre, aşırı sağ AfD sadece Şansölye Olaf Scholz’un Sosyal Demokratlarının arkasında, oyların 2019’daki %11’inden %14,2’ye yükseldi.
Çıkış anketleri, Avrupalı Muhafazakarlar ve Reformcular (ECR) grubuna ait olan Meloni’nin Fratelli d’Italia (FdI) partisinin, %23,7 olarak tahmin edilen merkez sol muhalefetteki Demokrat Parti’den çok daha iyi durumda olduğunu gösteriyor.
Meloni’nin iktidar koalisyonundaki diğer iki parti olan Forza Italia ve Lega sırasıyla yüzde 10,5 ve yüzde 8 oy aldı ve FdI kadar iyi performans göstermiyor gibi görünüyor.
Anketlere göre, Vox’un temsilini iki veya üç milletvekili artırmasının beklendiği İspanya’da bu sağcı eğilimler doğrulanırken, yeni bir sağcı oluşum olan Se Acabó La Fiesta (“Parti bitti”) de açıklandı. Popülist aşırı sağ olarak ilk kez milletvekili seçecek şekilde temsilini iki veya üç milletvekili artırmalı.
Dört gün süren oylamanın ardından yeni parlamentoya ilişkin tahminler henüz kesinlik kazanmadı.
Hollanda zaten sağa doğru ilerlediğini doğruladı
Oylama Perşembe günü Hollanda’da yapıldı ve son tahminler Geert Wilders’in aşırı sağ Özgürlük Partisi’nin (PVV) altı sandalye kazanacağını gösteriyor.
Bu dalgalanma bazılarının beklediği kadar aşırı olmadı ve çıkış anketlerine göre Avrupa Parlamentosu’nda sekiz sandalye elde edecek olan PvdA/GroenLinks ittifakının zaferine yol açtı.
REKLAMDünyanın en büyük çok devletli demokratik uygulaması olan bu seçimler, Avrupa Parlamentosu’nun 720 üyesinden hangisinin önümüzdeki beş yıl içinde Avrupa yasalarını müzakere edeceğini belirleyecek.
Seçimler, Kovid-19 salgını ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin hakim olduğu çalkantılı bir dönemin ardından geldi. Seçmenlerin en çok endişe duyduğu konuların başında gelen artan yaşam pahalılığından bahsetmiyorum bile.
Yeni milletvekillerinin ilk görevleri
AP milletvekillerinin ilk görevlerinden biri, görevdeki Başkan Ursula von der Leyen’in ikinci bir görev almayı umduğu Avrupa Komisyonu’na liderlik edecek adayı onaylamak olacak.
Avrupa Parlamentosu’nda hiçbir parti çoğunluğa sahip değil ve oylar genellikle konu bazında kararlaştırılıyor ve koalisyon gerekli çoğunluğa sahip.
Tarihi boyunca Avrupa Parlamentosu her zaman iki büyük grubun hakimiyetinde olmuştur; merkez sağ Avrupa Halk Partisi ve merkez sol Sosyalistler.
REKLAMBu iki grup 2019 seçimlerinde toplam çoğunluğunu kaybetti ve o zamandan beri Yeşiller ve Liberaller gibi partilerle gayri resmi ittifaklar kurmak zorunda kaldı. Tahminler, 2024 yılında ittifaklarla tekrar kazanma ihtimallerinin düşük olduğunu gösteriyor.
Milletvekilleri ayrıca yeni yasa tekliflerini değiştirme veya bunlara karşı çıkma hakkına da sahip olacak. Bu, karbon emisyonlarını azaltmayı amaçlayan iddialı bir yasa dizisi olan AB Yeşil Anlaşması’nın kaderini belirleyecek.
Her ne kadar her ülkenin nüfusuna göre Avrupa Parlamentosu’nda belirli sayıda üye tahsis edilse de bu sayı Almanya’da 96, Güney Kıbrıs, Malta ve Lüksemburg’da ise yalnızca altıdır.