Türk lirasındaki kıymet kaybı sebebiyle Gürcüler başta olmak suretiyle Rus ve Ukraynalılar, bir süredir alışveriş yapmak için Kemalpaşa ilçesine geliyor. Yoğunluk Kemalpaşa’da yiyecek sektöründe etkinlik gösteren lokanta ve ulaşım sektöründe iş meydana getiren esnafın yüzünü güldürürken en büyük kazancı ise zincir marketler sağlıyor.
“BİRÇOK ALIŞVERİŞLERİNİ BURADAN YAPIYORLAR”
Kemalpaşalı taksici Kubilay Veziroğlu, “Gürcülerin parası 100 lari, bugünkü Türk parasıyla 670 liraya denk geliyor. Bu da Gürcülerin parasını kıymetli kılıyor. Gördüğünüz benzer biçimde, işte birçok alışverişlerini buradan yapıyorlar. Genel anlamda yiyecek seçimi ne var ise zeytinyağı, zeytin, turşu ve una benzer birçok şey. Bir mutfakta ne lazımsa. Bugün önceki günlere gore birazcık daha seyrek. Bilhassa son aylarda yoğunluk hep bu şekilde. Paramızın kıymet kaybı ve Gürcistan parasının kıymet kazanmasından dolayı bu yoğunluk devam ediyor” diye konuştu.
“BURASI UCUZ OLDUĞU İÇİN GELİP BURADAN ALIYORUZ”
Gürcü yurttaş Maya, “Gürcistan’dan alışveriş hayata geçirmeye geldim. Burası ucuz diye geldim. Bizlerden ucuz olduğunuz için alışveriş yapıyoruz. Sizin paranızın kıymeti düştü. En oldukça alışverişte tatlı şeyler, yağ vesaire ve devamlı geliyoruz. Giyim, yiyecek o şekilde şeyler alıyoruz buradan. Hepimiz, burası ucuz olduğundan gelip buradan alıyoruz. Ucuza alışveriş yapıyoruz. Biz, buraya her hafta geliyoruz. Yiyecek yiyecek içinde geliyoruz, hem de da alışveriş yapmış olup gidiyoruz buradan” dedi.
“MÜŞTERİMİZİN YÜZDE 99’U GÜRCÜLER”
Kemalpaşa’da tekstil işiyle uğraşan esnaf Mehmet Karamahmutoğlu, şöyleki konuştu:Şu anda cumartesi-pazar ve tatilde olduğumuz için yoğunluğumuz var. Gürcülerde hafta sonu olması sebebiyle yoğunluk doğal ki burada artıyor. Biz sınır kapısında olduğumuz için normaldir. Müşterimizin yüzde 90’ı, hatta yüzde 99’u Gürcüler diyebilirim. Gürcülerin yoğun gelmesinin sebebi, Gürcülerin paralarının kıymetli olması. Bizim paramızın kıymet kaybından kaynaklı fiyatlarımız Gürcülere cazip geliyor. Gürcüler besin için geliyorlar. Gıdanın yanı sıra bizlerden de alışveriş yapıyorlar. Fakat Kemalpaşa’ya gelen Gürcülerin yüzde 70-80’i besin alışverişi yapmak için geliyor.
“SADECE DÜKKANI ÇEVİRMEK İÇİN SATIŞ YAPIYORUZ”
Kurlar yükseldiği için biz de ürünleri yüksek alıyoruz fakat kârımızı düşük tutarak satış yapıyoruz. Gürcülerin iç piyasasında doğal ki fiyatlar yüksek. Biz, kâr marjımızı minimuma indirmişiz. Yalnız dükkanı çevirmek için satış yapıyoruz. Öyleki yüksek kâr hedefimiz yok. Sürümden kazanırken hem de da metrajlı satmaya çaba ediyoruz. Doğal ki iç piyasamızdaki benzer biçimde yüzde 300-400 bir kârla para kazanmıyoruz. Yalnız kendi içimizde dönmeye çalışıyoruz. Pandemiden çıktık ve işletmem iki yıl kapalıydı. Bu süre içinde hiçbir iş yapamadık ve sıfırla çıktık. İşler açıldıktan sonra da kendi yağımızla kavrulup gidiyoruz. Şimdilik, şükürler olsun işlerimizden memnunuz.
“YAĞMACILIK VAR ADETA ULUSAL MARKETLERDE”
Kemalpaşalı esnaf Ömer Akbıyık ise şunları söylemiş oldu:Gürcülerin yoğun olduğu caddede bizim de tekstil dükkanımız var. Gürcülerin bizlere tesiri şöyleki; iş açısından güzel oluyor. Fakat büyük firmalara ilişik marketlerin artmasıyla bu da biz ufak esnafları maalesef öldürüyor. Bilhassa para ve ana para daha oldukça büyük şirketlere doğru yönelmeye başladı. Buna bağlı olarak, evet bizlere bir getirisi var fakat bu tam olarak bu halka yansımıyor. Ve biz, burada ufak esnaf olarak para kazanıyoruz diyemeyiz, desek de yalan olur. Evvelinde Gürcüler bizlere şöyleki yarıyordu; ekonomileri bizlerden iyi olmadığı dönemlerde çayımızda Gürcü çalıştırıyorduk. O süre onların bedensel gücünden yararlanıyorduk. Şimdi ise paramızın kıymeti fikir bizlere gelen işçilikte azalma başladı. Hatta artık işçilik için de gelmiyorlar.Şimdi ise alışveriş için geliyorlar ve gördüğünüz benzer biçimde yağmacılık var adeta ulusal marketlerde. Burada iki tane büyük şirket varken son bir yıl içinde yediye çıktı. Hatta yeni firmaların gelmesi için projeler de var. Sonrasında kargoculuk da başladı. Gürcüler burada, bu şekilde gelip ufak esnaftan da almıyorlar. Firmalarla anlaşıp kargolarla gönderiyorlar ki bu da doğal büyük firmalara yaradı. Kemalpaşa’da ufak esnaf ölmeye başladı. Şu demek oluyor ki bu mevzuda iyi mi bir adım atılmalı, onu da bilmiyoruz ve bir tek bekliyoruz. Söylediğim benzer biçimde, Kemalpaşa’da iki tane varken yedi tane kurumsal mağaza oldu. Halen daha yeni projeler var ki yerli marketler çalışamayacak naturel olarak. Şundan dolayı ucuz malzemeler gelmeyecek buradaki yerli marketlere. Anlayacağınız, ana para Kemalpaşa’dan aşağıya doğru akıyor.
“GÜRCİSTAN’DA YİYECEK, İÇECEK BİR ŞEY KALMAMIŞ GİBİ DAVRANIYORLAR”
Kemalpaşalı emekli öğretmen Mehmet Yılmaz da “Kemalpaşa’da yoğunluk var. Doğrusu, ticari anlamdaki yoğunluk bir tek Gürcüler ve ulusal marketlerin kârları açısından pozitif yönde. Fakat Kemalpaşa halkı ve ufak esnaf açısından. Bugünden yarına ciddi zararlara uğrayacağı bir ortam yaratılıyor. Şundan dolayı Gürcü vatandaşları, burada yapmış olduğu alışverişlerde kendi paralarına gore daha ucuza mal ettikleri için Kemalpaşa’daki alışverişlerde fiyatların artırılmasına niçin oluyorlar. Bu yoğunluğun giderilmesi anlamında ciddi bir halde devlet tarafınca ve veya yöneticiler tarafınca önlem alınmaz ise yoğunluğun bizim halkımızın üstünde, ticari anlamda ve alım gücünde negatif tesir yaratacağına inanıyorum. Biz karşıdan gelen Gürcü vatandaşlarla görüşüyoruz bu mevzuları fakat sanki Gürcistan’da yiyecek, içecek bir şey kalmamış benzer biçimde davranıyorlar. Kemalpaşa’da ufak esnafın haricinde ulusal marketlere yöneldikçe buradaki alım gücü ciddi bir halde düşüyor. Kendi paraları bizim paramız karşısında kıymet kazanmış olmasından kaynaklanıyor bu. Bir zamanlar 100 liraya 100 lari alırken şimdi sadece 15 lari alınabiliniyor. Gürcü vatandaşlar da 100 lari bozdurarak 500-600 lira alışveriş yapabiliyorlar” dedi.
“ULUSAL MARKETLERDEN YAPILAN ALIŞVERİŞLERDE ÖDENEN PARALAR NE YAZIK Kİ KEMALPAŞA’DA KALMIYOR”
Kemalpaşalı esnaf Hamdi Lokumcu, “Çevremizi de bizi de pozitif yönde etkilediği söylenemez. Şundan dolayı oldukça ulusal marketler var. Ufak esnaf olarak bizi negatif yönde etkilemektedir. Gürcistan’dan gezgin olarak günübirlik gelen Gürcüler alışveriş yapmaktadır. Yalnız bunlar daha oldukça ulusal marketlerden alışveriş yapmaktadırlar. Zincir marketler oldukça olduğundan oraları tercih etmektedirler. Biz, ufak esnaf olarak nasibimizi alıyoruz fakat büyük esnaf daha oldukça iş yapmaktadırlar. Zincir marketlerin indirimleri olmakta fakat bizi fazla etkilemiyor. Fakat onların sattıkları ürünlerin kalitesiyle bizim ürünlerimizin kalitesi aynı değil. Ulusal marketlerin kendi adına yaptırmış oldukları ürünleri var. Ve bizim ürünlerimiz daha değişik kalitede. Ulusal marketlerden meydana getirilen alışverişlerde dövizler genel anlamda merkeze gidiyor, kurumsal mağaza olduğundan. Biz yerli esnaf ise buradaki kazandığımız parayı yeniden burada harcamaktayız. Buranın lokantasında yiyecek yiyoruz, buradaki esnaftan alışveriş yapıyoruz. Fakat ulusal marketlerden meydana getirilen alışverişlerde ödenen paralar ne yazık ki Kemalpaşa’da kalmıyor” diye konuştu.
“BÖYLE GİDERSE YEREL ESNAFA DÜKKAN KALMAYACAK VE HEPSİNİ KİRALAYACAKLAR”
Kemalpaşalı esnaf Oktay Yılmaz da şunları söylemiş oldu:Kanunen bir şey yapamıyorsun. Şundan dolayı her marketin Türkiye genelinde bir sürü bölgeleri var. Fakat burası ufak bir ilçe olmasına karşın büyük kurumsal marketlerin sayısı oldukça fazla. Gürcistan sınır kapısına yakın olduğumuz için Kemalpaşa’da ciroların yüzde 70-80’i Gürcülerden gelen paralar. Normalde tüm kurumsal marketlerin ikincisine izin verilmezse biz de Kemalpaşa’nın mahalli esnafı olarak ekmeğimizi çıkarabiliriz. İlçemizde her kurumsaldan üçer taneye yakın açılmaya başlandı. Şu demek oluyor ki bu durum biz ufak esnafı öldürüyor. Naturel olarak kanunen herhangi bir yaptırımı olmadığı için bir şey yapamıyoruz.Şu demek oluyor ki bu şekilde devam ediyoruz. Kemalpaşa’da 10 bin nüfus diyelim merkez anlamda fakat 15 bine doğru gidiyor. Halen daha yer bakıyorlar, Kemalpaşa’da ulusal marketler. Bunun önüne geçilmiyor. Bu şekilde giderse mahalli esnafa dükkan kalmayacak ve hepsini kiralayacaklar. Sonuçta maalesef gidişat bunu gösteriyor. Şundan dolayı kendi ürünlerini sattıkları için, bizim onlarla rekabet etme şansımız olmuyor. Marka koymuyorlar esasen, yüzde 70 dükkanlarında marka yok ve kendi ürünlerini satıyorlar. Yurttaş da ister istemez buna yöneliyor.
“BİZDEN AĞRI KESİCİ VE ECZANEDEN İHTİYAÇ DUYDUKLARI HER ŞEYİ ALIYORLAR”
Eczacı kalfası Yasin Aydın, “Bizlerden de alışveriş yapıyorlar, kur farkı sebebiyle. Türkiye daha ucuz geliyor Gürcü vatandaşlar için. Bir de bizde paket ve kutu şeklinde satılıyor. Gürcistan’da ise tek tek satılıyor, o yüzden de bizdeki fiyatlar ucuz geliyor onlar için. Bizlerden ağrı kesici ve eczaneden gerekseme duydukları her şeyi alıyorlar. Reçete bazında reçeteli olan da var, olmayan da. Antibiyotik ve antidepresan ilaçları vermiyoruz” dedi.
“RUSLAR ETİ SEVDİKLERİ İÇİN DAHA ÇOK BİZİ TERCİH EDİYORLAR”
Kemalpaşalı lokantacı Ulaş Yılmaz da “Burada ortalama 15 senedir esnafız. Burada yaşıyor ve buralıyız. Doğru Kemalpaşa’da Gürcü, Rus ve Ukraynalılar var. Savaştan dolayı Ukrayna’dan Gürcistan’a gelen bir buçuk milyon yurttaş bu tarafa alışverişe geldiği için biz de bunlardan faydalanabiliyoruz. Ve bizlere de bayağı katkıları var. Biz de döner ve pide çeşitlerimizin yanı sıra çağ döner de satıyoruz. Ruslar eti sevdikleri için daha oldukça bizi tercih ediyorlar. Gürcüler de tavuk tercih ediyorlar. Türkiye’yi tercih ediyorlar. Şöyleki ki Gürcü para birimiyle 100 lari 700 liraya yakın. Onların parası, şu demek oluyor ki Almanya’dan gelen Türkler benzer biçimde, Almanya’da kazanıp Türkiye’de harcıyorlar benzer biçimde. Burada bir lariyi bırakıyorsunuz, yedi tane lira alıyorlar ve dolayısıyla paraları kıymetli olduğundan alışveriş yapıyorlar” diye konuştu.
“TÜRK LİRASININ DEĞER KAYBINDAN DOLAYI GÜRCÜ VATANDAŞLAR BURADA YOĞUN BİR ŞEKİLDE ALIŞVERİŞ YAPIYORLAR”
İstanbul’da yaşayan Kemalpaşalı yurttaş da şunları söylemiş oldu:Buralıyım fakat uzun süredir İstanbul’da yaşamaktayım. Bir haftadır Tiflis’teydim. Gürcistan’ın iç piyasası oldukça pahalı. İç piyasaları vatandaşlarına pahalı geliyor. Dolayısıyla Türk lirasının kıymet kaybından dolayı Gürcü vatandaşlar burada yoğun bir halde alışveriş yapıyorlar. Şu demek oluyor ki emin olun, buradaki yerli yurttaş kendi marketine giremiyor, Gürcü vatandaşların yoğunluğundan dolayı. Bilhassa sıvı yağları alıp götürüyorlar memleketlerine. Şöyleki ki bizim ülkemizdeki sıvı yağ polemiğinden kaynaklı. Gürcistan tarafına geçtiğimde gerek geçiş ücretleri olsun gerek öteki şeyler olsun bayağı pahalı. Fakat Gürcü vatandaşlar girerken çıkarken rahat bir halde giriş çıkış yapabiliyorlar. Biz Türk vatandaşlar olarak, gümrüklerden geçerken 150 TL harç ödüyoruz. Evvelinde 1 TL veriyorduk maalesef. Gürcü’deyken biz kendi paramızı rahat rahat harcayamıyoruz. Gürcistan bizlere gore oldukça pahalı fakat onlar burayı rahat kullanıp alışveriş yapabiliyorlar; tekstil, kıyafet benzer biçimde.Kemalpaşalı tavuk dönercisi Bülent Emiralioğlu da “Gürcü yoğunluğu bu ara lari kuru yükselişinden dolayı aşırı derecede artış göstermekte. Doğal bizlere pozitif yönde olarak yansıyor. Buradaki tüm esnafımıza da pozitif yönde olarak yansımaktadır. Kendi para birimleri larinin yükselişinden dolayı buradaki mağazalara, marketlere gelmekteler. Buraya geldiklerinde alışverişten sonra da yiyecek yemeleri bizim sektöre de katkı olmaktadır. Bu süreçte artan maliyetlerden dolayı Türk vatandaşlarımızdaki müşterilerimizde düşüş, kur farkı dolayısıyla Gürcü müşterilerimizde artış görülmektedir” diye konuştu.
“BİZİM ATATÜRKLÜ PARAMIZ DEĞERİNİ KAYBETTİ”
Kemalpaşalı yurttaş Haydar Yenigül ise şöyleki konuştu:Gürcü’nün parası değerlendi, oysa bizim Atatürklü paramız kıymetini yitirdi. Gürcü’nün parası kıymet kazandığından buraya Kemalpaşa’ya geliyorlar. Yemeği bile burada yiyorlar, alışverişlerini burada yapıyorlar. Tekstil, elbise, hepsini alıp götürüyorlar. Eczaneden de alıp ilaç götürüyorlar. Kemalpaşa’ya günde bin şahıs girip çıkıyor.
Yoruma kapalı.